Gmach dawnego Banku Rzeszy jest jedną z ciekawszych pod względem architektonicznych budowli w Opolu. Neorenesansowy budynek z elementami secesji już na początku XX w. wzbudzał podziw i dumę mieszkańców miasta. Był materialnym urzeczywistnieniem stylistyki architektonicznej tzw. fin de siecle'u, pokłosiem wielu nurtów, w tym głównie neorenesansu i secesji.
Historia
Budynek wzniesiono w latach 1905-1910 według projektu arch. G. Scholza specjalnie na siedzibę pododdziału Banku Rzeszy (Reichsbanku). Decyzję o budowie banku władze państowe podjęły w 1900 roku. Projekt budowlany banku przewidywał również specjalne pomieszczenia na mieszkania dla dyrektora banku i jego zastępcy. Od strony zachodniej do budowli przylegały prywatne, reprezentacyjne ogrody.
Wraz z powstaniem oddziału banku obroty roczne wynosiły w 1906 r. ponad 2,5 mln marek, a w 1910 r. wzrosły do 721 mln marek. W 1925 r. gmach banku rozbudowano. Od strony południowej dobudowano jednokondygnacyjną dobudówkę, w której zainstalowano salę operacyjną banku.
Warto dodac, że sukces finansowy opolskiego oddziału Banku Rzeszy był impulsem do powstania w mieście innych placówek bankowych. W latach 20. XIX w. w Opolu funkcjonowało aż 10 banków, w tym 8 niemieckich i 2 polskie.
Po zakończeniu II wojny światowej kamienica przeszła na własność Skarbu Państwa. Po 1945 r. w budynku wykonano drobne remonty i zainstalowano w nim siedzibę Narodowego Banku Polskiego. W 1978  r. wpisano obiekt do rejestru zabytków województwa opolskiego.
Opis.
Gmach zlokalizowany jest w śródmieściu Opola, u zbiegu ulic Damrota i Kołłątaja. Jest to obiekt wolnostojący, który został wzniesiony na planie prostokąta wydłużonego wzdłuż osi północ - południe. Murowany jest z cegły a partie ścian w przyziemiu pokryte kamiennym boniowaniem w układzie pasowym z piaskowca. Dolna kondygnacja jest najwyższa, jej okna zamknięte są łukiem pełnym, od strony wschodniej umieszczone są w arkadowych wnękach, od strony zachodniej zamknięte prosto. Budynek w całości podpiwniczony, trójkondygnacyjny z użytkowym poddaszem, krytym dachem pulpitowym. Jest to budynek narożny, o dwóch reprezentacyjnych elewacjach – północnej i wschodniej. Główne wejście znajduje się w osi środkowej elewacji północnej będąc jednocześnie elementem plastycznej dekoracji fasady. Nadano mu cech monumentalności poprzez połączenie portalu z balkonem. Zaakcentowane zostało ono portykiem, złożonym z dwóch par kolumn w porządku jońskim na postumentach, podpierających proste belkowanie, przerwane na szerokość wejścia. Nad nim znajduje się wąski balkon z kamienną balustradą, której płaszczyznę wypełniają lizeny pomiędzy którymi umieszczono wieńce wawrzynu. Na poziomie drugiej kondygnacji osadzono pięciodzielne okna w formie arkadek wspartych na kolumienkach ustawionych jedna za drugą. Wejście poprzedzone kamiennymi schodami. Otwór drzwiowy mieszczący jednoskrzydłowe, drewniane drzwi z nadświetlem zamkniętym półkoliście wypełnionym ozdobną kratą, flankują dodatkowo kolumny umieszczone na postumentach, wspierane przez gzyms. Na poziomie drugiej i trzeciej kondygnacji występują okna bliźniacze – ujęte w jedną oprofilowaną ramę, przedzielone kolumienką na dwa otwory zakończone półokrągło. Loggia w części drugiego piętra. Całość budynku obiega gzyms koronujący wsparty na konsolach. Obiekt jest użytkowany, dostępny dla zwiedzających.
Oprac. Joanna Banik, Katarzyna Latocha, OT NID w Opolu, 18.07.2018 r.
Źródło: (CC BY-NC-ND 3.0)